Galeria
HISTORIKU
Theranda e sotme, e vendosur në pjesën verilindore të Prizrenit në Rrafshin e Dukagjinit, ka qenë një qendër e rëndësishme, lidhur me rrugët kryesore që lidhnin Prishtinën, Prizrenin, Ferizajin dhe Rahovecin. Kjo zonë ka qenë stacion i rëndësishëm në rrugën e vjetër Shkodër - Kosovë dhe ka pasur një funksion të rëndësishëm ekonomik dhe administrativ në historinë e Podgurit të Prizrenit. Historikisht, popullsia ishte e ndarë në lagje, përfshirë familjet si Gashi, Kuçi, Elshani, Kryeziu, Shala, Berisha etj., dhe së fundmi, shumë familje të fshatrave të ndryshme janë vendosur këtu, bërë që popullsia të jetë e përzier tani dhe e vendosur kryesisht në pjesët periferike të qytetit. Karakteristikat mikrotoponimike të zonës përfshijnë emra si Derven, Te Kisha, Granopole, Zabele, Slloxhe, Pojata, Lugje, Arat e Shehrinit, Hisari, Pallanka, Sranel, dhe të tjerë. Sa i përket gjurmimeve arkeologjike, ka dëshmi të banimit që nga parahistoria. Zbulimet në Hisarin dhe Shiroka tregojnë prani të kulturës materiale që ekziston që nga faza e hershme ilire. Hisari i Suharekës është një vendbanim prej guri me trajtë ovale dhe ka ekzistuar si një pjesë e sistemit mbrojtës në kohët e para. Aty është konstatuar një vendbanim shumështresor që përfshin periudha të ndryshme, prej neolitit deri te periudha e sundimit romak. Nekropoli tumular në Shirokë daton nga shekulli VIII-VII p.e.s. dhe ka qenë një zonë e qëndrueshme për vendbanim ilir nga koha e bronzit deri te lateni. Ka debate rreth lokalizimit të Therandës së vjetër, disa supozojnë se vendbanimi ka qenë në Suharekë, disa në mes të Prizrenit dhe Suharekës, dhe disa e lidhin me Prizrenin. Bazuar në të dhënat historike dhe arkeologjike, mendohet se Theranda e kaluar ka qenë afër lokalitetit të Suharekës. Emri "Theranda" përmendet për herë të parë në vitin 1348. Ka pasur një histori të ndryshme në regjistrimet historike dhe arkivore, dhe kohëve të ndryshme, ka qenë vendi ku banorët shqiptarë kanë patur qëndrim. Për shkak të ngjarjeve historike, si kolonizimi i territoreve me popullsi sllave dhe shpërngulja e popullsisë shqiptare, historia e Therandës ka pasur ndërprerje dhe transformime të ndryshme. Kjo qytet ka përjetuar transformime të rëndësishme ekonomike dhe shoqërore gjatë kohërave, ndërsa në shekullin e njëzet e një përjetoi gjatë Luftës së Dytë Botërore dhe pasojave të saj nga forcat ushtarake, policore dhe paramilitare serbe, si dhe nga operacionet e tyre që shkaktuan shkatërrim të madh, shpërngulje dhe dëmtim të pasurive të banorëve. Theranda ka një trashëgimi të pasur historike, por është gjithashtu një vend që ka përjetuar shumë sfida dhe shkatërrime gjatë historisë së saj, veçanërisht në shekullin e fundit.
NGJARJËT
Masakra e Suharekës e njohur edhe si Masakra e Therandës (serbisht: Masakr u Suvoj Reci) i referohet vrasjes masive të civilëve shqiptarë të Kosovës të kryera nga oficerët e policisë serbe më 26 mars 1999 në Therandë, Kosovë, gjatë Luftës në Kosovë. Pas vrasjes, trupat e viktimave u transportuan në Serbi dhe u varrosën në varreza masive pranë një objekti policie në Batajnicë. Në masakrën e Therandës u vranë 48 shqiptarë, duke përfshirë katërmbëdhjetë nën moshën 15 vjeç. Dyzet e gjashtë ishin anëtarë të familjes Berisha - të cilët ishin në shënjestër sepse ata kishin marrë me qira njërën nga shtëpitë e tyre për vëzhguesit e OSBE-së në Therandë, të cilët siguruan një ndjenjë sigurie për shqiptarët vendës por u tërhoqën nga zona kur filluan bombardimet e NATO-s. Një grua dhe dy fëmijë i mbijetuan masakrës. Viktimat u mbyllën brenda një picerie, në të cilën u hodhën dy granata dore. Para se të nxirrte trupat nga ndërtesa, policia dyshohet se ka qëlluar këdo që ende kishte shenja jete. Trupat e viktimave u transportuan më vonë në Serbi dhe u varrosën në varreza masive pranë një objekti policie në Batajnica, afër Beogradit. Hetimi për masakrën e Therandës filloi tre vjet pasi u zbuluan varret masive në Serbi. Gjatë gjykimit u morën në pyetje më shumë se 100 dëshmitarë, përfshirë Shyhrete Berishën, e cili i mbijetoi krimit duke u hedhur nga kamioni që po transportonte kufomat për në Serbi. Prokurori i Serbisë për Krimet e Luftës ka akuzuar tetë policë për masakrën, përfshirë anëtarët e SPU të 37-të të MUP-it serb. Dëshmitarët kryesorë të Zyrës së Prokurorit janë ish-pjesëtarët e policisë, të cilët janë në gjendje të përshkruajnë me detaje vrasjen e civilëve shqiptarë dhe bartjen e trupave të tyre nga Theranda në Batajnicë të Serbisë.
