Sllapuzhani

Ky vendbanim shtrihet rreth 5 km në veri të Therandës dhe është një vendbanim kodrinor i tipit të grumbulluar. Sipërfaqja e tij është 610 ha, 56 ari, 40 m. Ka disa mikrotoponime të dallueshme si: Çukarka, Lama e Lonës, Ara e Haxhës, Rrezore, Livadhet, Pritat, Frashna, Shahint, Grabi, Guri i Ukit, Çuka etj. Familjet më dominante që jetojnë në këtë vendbanim janë: Sylaj, Bashaj, Jahaj, Elshani, Bytyçi etj. Historia e këtij vendbanimi tregon se pranë tij janë zbuluar gjurmë të tri vendbanimeve të vjetra. Mendohet se vendi ku tani ndodhet fshati nuk është vendi origjinal i tij, por ai fillimisht ndodhej në bregore (çukë). Në këtë zonë gjendet një pus nga i cili marrëdhënien e ujit, dhe pjesa e vjetër e tij qëndron edhe sot. Ka gypa të pjekura nga balta që dëshmojnë për përcjelljen e ujit nga burimi. Varrezat e bregorës gjenden në Arën e Haxhës, ndërsa një vendbanim tjetër ndodhej në vendin e quajtur Livadhet, që mendohet se është më i vjetri. Varrezat e këtij vendbanimi ndodhen në Lainën e Lonës. Popullata ka lëvizur nga bregoretë, për shkak të mungesës së ujit dhe erërave të forta. Në kohën e hershme kalonte një rrugë nga Prizreni në Prishtinë, e cila dëshmohej nga gurët e kalldrëmit në hyrje dhe dalje të fshatit. Në dokumentet e shkruara, vendbanimi është përmendur si Zdplzhan në kartën e Car Dushanit të vitit 1348. Arkivi i Manastirit të Hilandarit ruajt një aktgjykim ku përmendet një banor i këtij vendbanimi. Në një periudhë të gjatë nuk ka shënim për këtë vendbanim, ndoshta ka qenë i braktisur ose ka qenë i regjistruar me ndonjë emër tjetër. Emri Zablojan, apo Zaplluzhan është regjistruar në sallnamet e Vilajetit të Kosovës në vitet 1893 (1311 h), 1896 (1314 h) dhe 1900 (1318 h). Në zonën e quajtur Çukë (Gllaviqicë) ekzistojnë disa gurë të rëndë, të cilët thuhet se kishin funksionuar si shkëmbinj për prerjen e metaleve. Shumë banorë të fshatit kanë vuajtur nëpër sundime të ndryshme si nën sundimin osman (Lufta ruso-turke 1875 në Pleme të Bullgarisë), nën sundimin bullgar, në Kërçovë në vitin 1916 dhe nën sundimin serb. Një dy familje nga Shqipëria kanë ardhur dhe janë vendosur në këtë vendbanim. Shënimet statistikore tregojnë se rreth vitit 1871 ishin të regjistruar 13 shtëpi shqiptare nën emrin Zapluzhani, ndërsa në vitin 1981 kishte 74 shtëpi me 862 banorë shqiptarë. Para sulmeve serbe në vite e 1998-99, kishte 160 shtëpi banimi me 38 shtëpi ndihmëse dhe 1371 banorë shqiptarë. Gjatë konfliktit në vitin 1999, u shkatërruan më se 144 shtëpi dhe pothuajse të gjitha objektet tjera banimi, ekonomike, dhe zejtare. Në këtë periudhë, 5 fshatarë humbën jetën në ofensivën e 28 korrikut 1998, ndërsa dy foshnje humbën jetën në luftimet e 8 janarit 1999. Në vitin 1999 janë vrarë 9 persona dhe dy persona janë lënë të zhduken. Komandanti i njësisë së Ushtrisë Çlirimtare të Kosovës (UÇK) u masakrua në këtë fshat. Më 2 prill 1999, popullata u deportua në Shqipëri.