Mohlani

Ky vendbanim shtrihet rreth 8 km në lindje të Therandës dhe është një vendbanim i tipit kodrinor, i grumbulluar në natyrë. Mikrotoponimet më karakteristike në këtë zonë janë: Katuni i Vjetër (Starasella), Fusha e Isa Beut, Vrella, Selishta, Lugii i Munishit, Kddra e Madhe, Varret e Turqve, dhe shumë të tjera. Në afërsi të fshatit aktual, pranë lumit, ndodhet një vendbanim i vjetër, i cili tregon muret e shtëpive të tij. Ky vend quhet "Vendi i të Shpërngulurëve", ku ka edhe varreza që sipas foljeve të fshatarëve mund të jenë varreza ilire. Në anën tjetër të fshatit, në drejtim të perëndimit (Trekëndëshi Trolli - Pjlajë - Malas, sot një mal), ka qenë një fshat që mban emrin e mëparshëm "Fshat i Vjetër" (Starasellë), siç tregon evidenca e themeleve të shtëpive. Në rrethinën e fshatit gjendet burimi i ujit (Vrella), ku janë gjetur edhe eshtra njerëzish që kanë qenë më të mëdhenj se njerëzit e sotëm. Në këtë zonë thuhet se ka ekzistuar një kishë katolike. Në pjesën lindore të fshatit, pranë burimit (Vrella), është identifikuar një zonë që quhet Selishtë, ku janë vënë re themele të shtëpive. Në dokumentet e shkruara, ky vendbanim përmendet për herë të parë në Librin e kujtimeve të manastirit të Shën Trinës pranë Mushtishtit, që ka filluar të mbahet që nga viti 1465. Megjithatë, nuk gjendet në dokumente të shkruara osmane, dhe ndoshta ka qenë i braktisur ose është regjistruar me ndonjë emër tjetër. Në popullsinë e fundit, banorët shqiptarë që jetonin në këtë fshat përfshinin familjet Gashi dhe Kabashi, kurse familjet serbe i njiheshin si rajë. Emri Maholan, ose Miholan, është i regjistruar në sallnamet e Vilajetit të Kosovës në vitet 1893, 1896, dhe 1900. Në vitin 1935-36, një familje shqiptare u shpërngul për shkak të konflikteve me serbët dhe u vendos në Turqi, duke lënë fshatin (kryefamiljari Nuhi Zeneli). Të dhënat statistikore për popullsinë janë si vijon: Rreth vitit 1879, fshati kishte 12 shtëpi (7 shqiptare, 5 serbe). Në vitin 1910, ishin 10 shtëpi serbe dhe 11 shtëpi shqiptare. Në vitin 1913, numëroheshin 293 banorë. Në vitin 1919, ishin 28 shtëpi me 207 banorë (12 shtëpi shqiptare me 99 banorë dhe 16 shtëpi serbe me 108 banorë). Në vitin 1921, kishte 28 shtëpi me 266 banorë. Në vitin 1981, identifikohen 55 shtëpi me 450 banorë (282 shqiptarë, 168 serbë). Para agresionit serb të viteve 1998-1999, popullsia në këtë fshat përfshinte 46 shtëpi shqiptare me rreth 550 banorë dhe 16 shtëpi serbe me 90 banorë. Në këtë fshat, forcat policoro-ushtarake serbe shkatërruan 13 shtëpi dhe dëmtuan të gjitha të tjera. Më vonë, shtëpitë serbe gjithashtu u shkatërruan. Biblioteka e fshatit, shtëpitë, dokumentet, librat e bibliotekës së shkollës, dhe shumë dokumente të tjera u zhdukën. Nga fshati u vrane dy banorë dhe një person u masakrua. Një pjesë e popullsisë u dëbua në Maqedoni dhe një pjesë në Shqipëri, ndërsa një grup i vogël qëndroi në zonat malore.